این نوشته آموزشی ترجمه متن زیر است.

World Intellectual Property Organization, Summaries of Conventions, Treaties and Agreements Administered by WIPO, 2013, P. 11-14

مقدمه

سیستم مادرید برای ثبت بین ­المللی علائم توسط دو معاهده اداره می ­شود:

• موافقت نامه مادرید، که در سال 1891 تصویب و در بروکسل (1900)، واشنگتن (1911)، لاهه (1925)، لندن (1934)، نیس (1957) و استکهلم (1967) تجدید نظر و در سال 1979 اصلاح شد و
• پروتکل مربوط به این موافقت نامه که در سال 1989 تصویب شد و هدف آن انعطاف ­پذیری و هماهنگ کردن سیستم مادرید با قوانین داخلی برخی از کشورها یا سازمان ­های بین ­الدولی بود که قادر به پذیرش موافقت نامه نبودند.

دولت ­ها و سازمان ­های عضو سیستم مادرید در کل طرف­ های متعاهد نامیده می ­شوند.

این سیستم امکان حمایت از یک علامت را در شمار زیادی از کشورها – که در تقاضانامه تعیین شده-  با ثبت بین ­المللی یک علامت در هر یک از کشورهای متعاهد، فراهم می ­کند.

چه کسی می ­تواند از این سیستم استفاده کند؟

تقاضا برای ثبت بین ­المللی (تقاضانامه بین ­المللی) تنها می­تواند توسط شخص حقیقی یا حقوقی که از طریق مؤسسه، محل اقامت یا ملیت به کشورهای عضو موافقت نامه یا پروتکل مرتبط است، صورت گیرد.

تنها برای علامتی که در اداره علائم تجاری هر یک از کشورهای متعاهد (اداره مبدأ) ثبت شده و متقاضی ارتباط ضروری برای ثبت داخلی را داشته، می­ توان درخواست ثبت بین­ المللی نمود. با اینحال، در موارد اعمال پروتکل، می­توان تنها با ثبت تقاضا در اداره مبدأ به سادگی ثبت بین ­المللی را درخواست کرد. در این حالت اداره مبدأ به عنوان واسطه، تقاضای ثبت بین ­المللی را به دفتر بین ­المللی وایپو ارایه می­ کند.

تقاضانامه بین­ المللی

در تقاضانامه ثبت بین ­المللی می ­توان یک یا چند کشور متعاهد را برای حمایت تعیین نمود. البته موارد بیشتر را می­توان پس از آن نیز تقاضا کرد. با این حال، تنها می توان حمایت کشوری را تقاضا کرد که در معاهده­ای که کشور اداره مبدأ عضو آن است، عضو باشد؛ در غیر این ­صورت نمی­توان آن کشور را در تقاضای ثبت بین ­المللی تعیین کرد.

در زمان تعیین کشورهای متعاهد می­توان موافقت نامه یا پروتکل آن را بسته به اینکه کدام­ یک در کشور مورد نظر رایج ­تر است، انتخاب کرد. البته اگر هر دو کشور (کشور مبدأ و کشوری که تقاضای حمایت از آن می شود) هم عضو موافقت نامه و هم پروتکل باشند. در این صورت مقررات پروتکل حاکم خواهد بود.

تقاضانامه بین ­المللی را می­ توان صرف نظر از اینکه کدام معاهده یا معاهدات بر تقاضانامه حاکم هستند، به انگلیسی، فرانسه یا اسپانیایی ثبت کرد، مگر اینکه اداره مبدأ این امر را به یک یا دو زبان محدود نماید.

ثبت تقاضانامه بین ­المللی منوط به پرداخت هزینه اولیه است (که تا 10 درصد میزان مقرر شده برای تقاضانامه بین ­المللی ثبت­ شده متقاضیانی که کشور مبدأ آنها جزو کشورهای کمتر توسعه ­یافته است، مطابق با لیست مقرر شده توسط سازمان ملل متحد کاهش می­یابد)، هزینه تکمیلی برای هر دسته کالا و یا خدمات که بالاتر از سه دسته اول قرار دارند و هزینه مازاد برای هر کشور تعیین شده، باید پرداخت گردد. با این همه، زمانی که کشور متعاهد تحت پروتکل تعیین می ­شود، ممکن است طرف متعاهد اعلام کند که هزینه تکمیلی و مازاد با هزینه فردی جایگزین شود که میزان آن توسط همان کشور تعیین می ­شود، اما میزان آن نباید بیشتر از مبلغ قابل پرداخت برای ثبت علامت در سطح داخلی باشد.

ثبت بین ­المللی

به محض اینکه دفتر بین ­المللی تقاضانامه بین ­المللی را دریافت کند، بررسی­های لازم برای انطباق با الزامات موافقت نامه، پروتکل و مقررات مشترک آغاز می ­شود. این بررسی محدود به یک سری تشریفات از جمله طبقه ­بندی و جامعیت لیست کالاها یا خدمات است. اگر هیچ خللی در تقاضانامه وجود نداشته باشد، دفتر بین ­المللی علامت را در دفتر ثبت بین­المللی ثبت کرده و آن را در مجله علائم بین­ المللی وایپو منتشر می ­نماید و آن را به اطلاع هر یک از کشورهای متعاهد تعیین­شده می ­رساند. هرگونه اختلاف ماهوی مانند اینکه آیا علامت واجد شرایط حمایت است و اینکه آیا در تضاد با علامت قبلاً ثبت شده در یک کشور متعاهد است یا خیر، تحت قوانین قابل اجرای داخلی بررسی می ­گردد. مجله رسمی به صورت الکترونیکی در وب سایت سیستم مادرید در دسترس است.

بیانیه اعطای حمایت یا خودداری از حمایت

دفتر هر یک از کشورهای عضوی که حمایت در آنها تقاضا شده، باید بیانیه اعطای حمایت را با توجه به قاعده هجدهم مقررات مشترک صادر کنند.

با این حال، اگر هریک از کشورهای مورد تقاضای ثبت بین ­المللی، با بررسی علامت برای انطباق با قوانین داخلی خود دریابد که برخی از شرایط ماهوی رعایت نشده ، حق دارد که از اعطای حمایت در قلمرو خود، خودداری کند. در چنین مواردی دلایل عدم پذیرش تقاضا قاعدتاً باید ظرف 12 ماه از تاریخ اطلاع، به دفتر بین ­المللی وایپو ارسال گردد. با این همه، اگر کشور متعاهد عضو پروتکل باشد، می تواند با استناد به پروتکل این مدت زمان را تا 18 ماه افزایش دهد. کشور متعاهد همچنین می­تواند دلایل خودداری از حمایت به دلیل تضاد و مخالفت با قوانین داخلی را بعد از گذشت 18 ماه به دفتر بین ­المللی ارسال کند.

امتناع از حمایت پیش از ارسال به دفتر بین ­المللی، به دارنده ثبت یا نماینده وی که در دفتر ثبت بین ­المللی ثبت و در مجله ویژه سازمان منتشر شده، ابلاغ می­شود. اقدامات متعاقب رد حمایت مانند درخواست تجدید نظر یا بررسی مستقیماً توسط مالک و در محکمه یا نهاد صالح کشور مربوطه و بدون دخالت دفتر بین ­المللی، انجام می­شود. با اینحال، تصمیم نهایی در مورد رد حمایت باید به دفتر بین ­المللی برای ثبت و انتشار ارسال شود.

 اثرات ثبت بین ­المللی

اثر ثبت بین ­المللی در کشورهای عضو تعیین شده از تاریخ ثبت بین ­المللی آغاز می­شود که همان تاریخی است که علامت مستقیماً به اداره کشور مورد نظر ارسال می­ گردد. اگر در چارچوب محدوده زمانی مقرر، خودداری از حمایت صورت نگیرد یا این خودداری متعاقبا و با بررسی مجدد نقض گردد، تاریخ حمایت از علامت، تاریخ ثبت بین ­المللی یا همان تاریخی که توسط دفتر طرف متعاهد ثبت شده است، می­باشد.

ثبت بین­المللی به مدت 10 سال اعتبار دارد. البته می­توان آن را برای مدت بیشتری با پرداخت هزینه ­های مقرر شده تمدید کرد.

ممکن است حمایت در مورد تمام یا برخی از کالاها یا خدمات محدود گردیده و یا در برخی از کشورهای متعاهد از آن صرف نظر شود. حق ثبت بین ­المللی نیز ممکن است در تمام یا برخی از کشورهای اعطاکننده حمایت و نسبت به تمام یا برخی از کالاها یا خدمات معین شده، واگذار شود.

 مزایای استفاده از سیستم مادرید

سیستم مادرید برای صاحبان علامت تجاری چندین مزیت دارد. به جای ثبت چند تقاضانامه ملی جداگانه در هر یک از کشورهای مورد نظر، به زبان­های مختلف، مطابق با قوانین مختلف داخلی یا رویه و مقررات منطقه ­ای و پرداخت هزینه­های مختلف (و اغلب بالاتر)، می­توان ثبت بین ­المللی را به سادگی از طریق ثبت یک تقاضا در دفتر بین ­المللی (از طریق اداره کشور مبدأ)، به یک زبان (انگلیسی، فرانسه یا اسپانیایی) و پرداخت یک مجموعه هزینه به صورت یکباره، انجام داد.

مزیت­ های مشابهی نیز برای حفظ و تمدید ثبت علامت وجود دارد. به همین ترتیب، اگر ثبت بین ­المللی به شخص ثالث واگذار شود، یا برخی مشخصات آن  مانند نام یا آدرس تغییر کند، این تغییرات را می­توان با یک فرآیند واحد در تمام کشورهای مورد نظر اعمال کرد و ثبت نمود.

به منظور تسهیل کار کاربران سیستم مادرید، دفتر بین المللی یک راهنما برای ثبت بین المللی علائم تحت موافقت نامه مادرید و پروتکل مادرید چاپ می­کند.

متن کامل موافقت نامه و پروتکل مادرید در وب سایت وایپو موجود است.

عضویت در موافقت نامه و پروتکل مادرید برای اعضای کنوانسیون پاریس در مورد حمایت از مالکیت صنعتی (1 883)آزاد است. هر دو معاهده همراستا و مستقل هستند و دولت ­ها می­ توانند به هر یک از دو معاهده یا هر دو آنها ملحق گردند. علاوه بر این، هر سازمان بین ­الدولی که دفتر مختص خود را برای ثبت علائم دارد، می ­تواند عضو پروتکل شود. اسناد تصویب یا الحاقیه باید به مدیر کل وایپو سپرده شود.