این نوشته آموزشی ترجمه متن زیر است.
World Intellectual Property Organization, Summaries of Conventions, Treaties and Agreements Administered by WIPO, 2013, P. 22-25
معاهده همکاری ثبت اختراع (PCT) درخواست حمایت از اختراع را به طور همزمان در چندین کشور با ثبت یک تقاضانامه بین المللی ممکن می سازد. این تقاضانامه میتواند توسط تمام کسانی که تبعه یا مقیم کشورهای عضو PCT هستند، ارائه گردد. متقاضی می تواند انتخاب کند که تقاضای خود را به اداره ثبت اختراع ملی کشوری که تبعه یا مقیم آنجا است یا به دفتر بین المللی وایپو در ژنو بدهد.
در صورتی که متقاضی تبعه یا مقیم یکی از کشورهای عضو کنوانسیون ثبت اختراع اروپایی، پروتکل حراره در مورد ثبت اختراعات و طرح های صنعتی (پروتکل حراره)، موافقت نامه بانگی یا کنوانسیون ثبت اختراع اوراسیا باشد، میتواند تقاضانامه بین المللی را به ترتیب در اداره ثبت اختراع اروپایی (EPO)، سازمان منطقه آفریقایی مالکیت فکری (ARIPO)، سازمان آفریقایی مالکیت فکری (OAPI) و اداره ثبت اختراعات اوراسیا (EAPO) ثبت کند.
این معاهده به تفصیل الزامات شکلی را که باید در تقاضانامه های بین المللی رعایت گردد، مقرر می کند.
ثبت تقاضانامه PCT به طور خودکار تمام کشورهای عضوی را که در درخواست تعیین شده اند و در تاریخ تشکیل پرونده (ثبت اظهارنامه) متعهد به PCT هستند، از زمان ثبت تقاضای بین المللی تحت تأثیر قرار می دهد. اثر درخواست بین المللی در کشورهای تعیین شده همانند موردی است که درخواست ثبت اختراع به اداره ثبت اختراع ملی آن کشور داده شود.
تقاضانامه بین المللی مورد بررسی بین المللی قرار میگیرد. این بررسی توسط یکی از مراجع صلاحیت دار بررسی بین المللی (ISA) تحت معاهده PCT[1] انجام می شود و نتایج در «گزارش بررسی بین المللی» آورده می شود. این گزارش شامل لیستی از اسناد منتشر شده است که می تواند بر قابلیت ثبت اختراع ادعایی در تقاضانامه بین المللی اثر بگذارد. همچنین، نظر کتبی مقدماتی و غیرالزام آوری نیز در گزارش مطرح می شود که آیا با توجه به بررسی های صورت گرفته و گزارش تهیه شده، اختراع معیارهای ثبت را دارد یا خیر.
گزارش بررسی بین المللی و نظر کتبی به متقاضی نیز ارسال می شود که وی پس از ارزیابی محتوای آن بتواند تصمیم بگیرد که یا از تقاضای خود صرف نظر کند – به ویژه در مواردی که محتوای گزارش و نظرات نشان می دهد که ثبت اختراع ناممکن است – یا ادعاهای تقاضانامه خود را اصلاح کند.
اگر از تقاضای بین المللی صرف نظر نشود، دفتر بین المللی تقاضا و گزارش بررسی بین المللی را منتشر می کند. البته نظر کارشناسی در آن زمان منتشر نمی شود.
قبل از انقضای 19 ماه از تاریخ حق تقدم، متقاضی حق دارد از مرجع بررسی بین المللی تکمیلی (SISA) بخواهد که بررسی بیشتری در مورد اسناد مرتبط، با تمرکز خاص بر روی اسناد به یک زبان خاص صورت گیرد. هدف این بررسی اضافی،کاهش احتمال یافتن اسناد بیشتر در مرحله ملی است که می تواند ثبت اختراع را با مشکل مواجه کند.
اگر متقاضی تصمیم به ادامه تقاضای بین المللی با هدف به دست آوردن حق اختراع ملی (و یا منطقه ای) بگیرد میتواند – در اغلب کشورهای عضو- تا پایان ماه سی ام از تاریخ حق تقدم صبر کند تا اقدامات ملی را آغاز کند، قبل از آن می تواند با تهیه ترجمه از تقاضانامه به زبان اداره مورد نظر (در صورت لزوم) و پرداخت هزینه های ضروری و استفاده از خدمات آژانس های ثبت اختراع محلی نسبت به این امر اقدام کند.
اگر متقاضی مایل به انجام اصلاحات در تقاضانامه باشد – به عنوان مثال به منظور رفع مواردی که در اسناد گزارش بررسی و یا در نظر کتبی آمده – تا تقاضانامه اصلاحشده اش، قابلیت ثبت اختراع را داشته باشد؛ در این صورت می تواند یک «بررسی مقدماتی بین المللی» را درخواست نماید. نتیجه بررسی اولیه، یک گزارش اولیه بین المللی در مورد قابلیت ثبت اختراع (IPRP فصل دوم) است که توسط یکی از مراجع ذیصلاح برای ارزیابی مقدماتی بین المللی (IPEA) تحت PCT آماده میشود[2] و شامل یک نظر مقدماتی و غیر الزامآور در مورد قابلیت ثبت اختراع ادعایی است. این امر برای متقاضی یک مبنای قوی فراهم می کند که بر اساس آن شانس کسب حق اختراع را ارزیابی کند و اگر گزارش مطلوب باشد، مبنایی قوی است که براساس آن درخواست را نزد ادارات ثبت اختراع ملی و منطقه ای دنبال کند.
اگر بررسی اولیه بین المللی درخواست نشده باشد، دفتر بین المللی یک گزارش بین المللی مقدماتی در مورد قابلیت ثبت اختراع (IPRP فصل دوم) بر اساس نظرات کتبی ISA تهیه کرده و این گزارش را به ادارات ملی کشورهای تعیین شده ارسال می کند.
روند ثبت اختراع به موجب PCT مزایای زیادی برای متقاضیان، ادارات ثبت اختراع و عموم مردم دارد:
1. متقاضیان اگر از PCT استفاده نکنند، باید بیش از 18 ماه وقت صرف کنند تا شرایط مورد نظر و مطلوب برای دریافت حمایت در یک کشور خارجی را به دست آورند، ضمن اینکه باید آژانس های محلی ثبت اختراع را برای انجام امور خود استخدام کرده، ترجمه لازم را فراهم کرده و هزینه های ثبت داخلی را پرداخت کنند؛
2. متقاضیان می توانند مطمئن باشند که اگر تقاضانامه بین المللی آنها به شکل فرم تعیین شدهPCT باشد، به دلیل عدم رعایت موارد شکلی توسط ادارات کشورهای تعیین شده در مرحله ملی رد نمی شود؛
3. بر اساس گزارش بررسی بین المللی و نظر کتبی، متقاضیان می توانند به طور منطقی احتمال ثبت اختراع خود را ارزیابی کنند؛
4. متقاضیان این امکان را دارند که طی بررسی اولیه بین المللی و پیش از شروع فرآیند ادارات مختلف ثبت اختراع، تقاضانامه های بین المللی خود را اصلاح کنند؛
5. کار جستجو و بررسی ادارات ثبت اختراع می تواند بطور قابل توجهی به دلیل رضایت از گزارش بررسی بین المللی، نظر کتبی و در صورت وجود گزارش مقدماتی بین المللی که همراه با تقاضانامه بین المللی ارسال میشود، کاهش یافته و یا حذف گردد؛
6. از آنجا که هر تقاضانامه بین المللی به همراه گزارش بررسی بین المللی منتشر میشود، اشخالص ثالث در موقعیت بهتری برای تنظیم یک نظریه خوب و مستند در مورد قابلیت ثبت اختراع ادعایی هستند و
7. از آنجا که انتشار بین المللی، تقاضانامه را در اختیار جهانیان قرار میدهد، برای متقاضیان یک ابزار مؤثر تبلیغاتی و روشی برای جذب دریافت کنندگان لیسانس محسوب می شود.
در نهایت، PCT:
• جهان در دسترس را به ارمغان می آورد؛
• هزینه های عمده حمایت بین المللی از اختراعات را کاهش می دهد؛
• مبنایی قوی برای تصمیم گیری در مورد ثبت اختراعات را ایجاد می کند؛
• توسط شرکت های بزرگ جهان، مؤسسات تحقیقاتی و دانشگاه ها برای حمایت بین المللی از اختراع استفاده می شود.
PCT یک اتحادیه ایجاد کرده است که دارای یک مجمع است. تمام اعضای PCT عضو مجمع می باشند. از میان وظایف مهم مجمع می توان اصلاح مقررات وضع شده تحت این پیمان، تصویب برنامه و بودجه دوسالانه اتحادیه و تعیین هزینه های استفاده از سیستم PCT را نام برد.
مجمع اتحادیه PCT سیستمی را پیش بینی کرده است که هزینههای خاص معاهده را تا 90 درصد برای اشخاص زیر کاهش میدهد: (الف) اشخاص حقیقی که تبعه و مقیم کشورهایی با درآمد سرانه ملی زیر 3000 دلار آمریکا هستند و یا کسانی که تبعه و مقیم یکی از کشورهای ذکر شده در جدول هزینه های تحت مقررات PCT هستند؛ (ب) متقاضیان، اشخاص حقیقی یا حقوقی که تبعه یا مقیم کشورهای کمترتوسعه یافته –طبق طبقه بندی سازمان ملل متحد- هستند.
جزئیات مربوط بهPCT در سایت آن (www.wipo.int/pct/ EN /)قابل دسترس است، دستورالعمل راهنمای متقاضیان نیز توسط وایپو به زبان های انگلیسی و فرانسوی منتشر شده است. این دستورالعمل به زبان های چینی، آلمانی و ژاپنی نیز موجود است، اما توسط وایپو تهیه نشده است. خبرنامه PCT نیز توسط وایپو به انگلیسی منتشر می شود.
معاهده PCT (متن کامل در www.wipo.int/treaties در دسترس است) در سال 1970 تصویب و در سال 1979 بازبینی شده و در سال های 1984 و 2001 اصلاح شده است.
این معاهده برای اعضای کنوانسیون پاریس در مورد حمایت از مالکیت صنعتی (1883) آزاد است. اسناد تصویب یا الحاق باید به مدیر کل وایپو سپرده شود.
[1]دفاتر ثبت اختراع استرالیا، اتریش، برزیل، کانادا، چین، فنلاند، اسرائیل، ژاپن، جمهوری کره، فدراسیون روسیه، اسپانیا، سوئد، ایالات متحده آمریکا، اداره ثبت اختراعات اروپا و قانون موسسه ثبت اختراع شمال اروپا به عنوان مراجع بررسی و جستجوی بین المللی تحت PCT (اتا 1 ژانویه 2013 وضعیت چنین است.) شناخته می شوند. موافقتنامه ها این امکان را می دهد تا دفاتر شیلی، مصر و هند به عنوان ISA های مورد تأیید عمل کنند. با این حال، این دفاتر هنوز عملیات را شروع نکرده اند.
[2]دفاتر ثبت اختراع استرالیا، اتریش، برزیل، کانادا، چین، فنلاند، اسرائیل، ژاپن، جمهوری کره، فدراسیون روسیه، اسپانیا، سوئد، ایالات متحده آمریکا، اداره ثبت اختراعات اروپا و قانون موسسه ثبت اختراع شمال اروپا به عنوان مقام بررسی مقدماتی بینالمللی تحت PCT (تا تاریخ اول ژانویه 2013). موافقتنامه دفاتر شیلی، مصر و هند را برای عمل به عنوان IPEA مجاز دانسته اما این دفاتر هنوز فعالیت خود را آغاز نکردهاند.